#kfe08 Donostian: Zer da bizirautea? #don01

(Sarrera hau 2014ko ekainaren 23an argitaratua izan zen ainhoaezeiza.net webgunean)

2014ko maiatzaren 23an Kfé Innovación-ek antolatutako zortzigarren topaketan parte hartu nuen Donostiako euskarazko egoitzako koordinatzaile gisa (#don01). Deialdi honetan, 28 egoitzak hartu genuen parte, munduko hainbat lekutan barreiatuta (hona egoitzen zerrenda).

Gure topaketa Donostiako Hirikilabs egoitzan izan zen, Donostiako bigarren egoitzarekin batera, #don02, @mertxejbadiola-k koordinatua, #ikaskide1314 ekimenaren barruan, eta eztabaidaren lehen atalaren ostean, bi egoitzak elkartu ginen, BIZIRAUTEAZ zer ulertu genuen trukatzeko.

ZER DA BIZIRAUTEA?

Galdera honetara hurbiltzen hasita, oso deigarria izan zen biziraupena enpleguarekin lotu genuela: zer nolako lanpostua dugun, gure enpresari nola eutsi, nola antolatu gure lan-harremanak... Biziraupena alderdi ekonomikoetan eta enplegu-testuinguruan ditugun harremanetan oinarrituta dugula adierazi genuen hasieran.

Ikuspegi hori oso kezkagarria iruditu zitzaidan, beharbada azken hilabeteko bizipenengatik ez balitz, ez nintzatekeelako ohartuko zein atxikita gauden... Hain garrantzitsua da enplegua gure bizitzan? Lan-merkatuak baldintzatuta bizi gara guztiz?

BOTERE-HARREMANAK LANEAN

Honekin, botere-harremanen gaia azaleratu zen. Enpresaren berrikuntzaren barruan, harreman egituren horizontalizazioa eta elkarlana gako gisa planteatu zen: enpresak edo lan-erakundeak oro har eraginkorragoak omen dira langileen arteko harremanak parekoagoak direnean, ideien trukea eta langintza errazten delakoan.

Gai hau foro askotan ikusi dut eta egia esan, ez nago ados ikuspegiarekin. Azkenean, botere-egitura argia dagoen erakundeetan, "egongo ez balitz bezala" egitea trikimailu kaltegarria da, borroka eteten du eta langilea ahulezian uzten du. Langileen partaidetza enpresariaren mesedetan den bitartean ez dago arazorik, noski... denon artean har ditzakegu erabakiak, zirkulutik irteten ez bagara.

Ahaluztearen kontzeptuan sakontzeko bidea hartu dut maiatzaz geroztik (ikus blog honetan aurreko sarrera adibidez, edo hazten joango den "ahaluztea" kategoria) eta aitortzen dut bizi-ikuspegia aldatu didala guztiz... batez ere harrigarria egiten zaidalako nolatan naizen hain itsua hain agerikoak diren kontuetan... Ahaluztearen ikuspegitik, berez botere-egitura baten egituratuta dagoen erakundean harremanak horrela antolatzea, nire ustez, sumisioa areagotzea da, hau da, boteredunaren eskutan geratzea gure indarra eta berez, sumisioaren onarpena da.

Aukeran, nahiago dut argi geratzea zein den nire lekua botere-piramidean, nahasterik gabe (gainera, esperientzia txar batzuk ere bizi izan ditut itxurazko desegituratze horretan...). Honek, noski, ezinbestez beste hausnarketa batera narama, beldur handixeagoa ematen didana: eskola-erakundeetan ikasleekin ditugun harremanetan ere botere-egitura argia egonik, ez ote da kaltegarriagoa itxuraz horizontalagoak diren metodologiekin lan egitea? Hausnarketa hau gogorragoa egiten zait ze, kasu honetan, irakasleok gara boteredunak, eta botere hori beheraka utzi ordez, metodologia aktiboen bitartez disimulatu egiten dugu...

Azken kontu honetaz aurreraxeago idatziko dut, oraindik ezin dut ondo azaldu kosta egiten zaidalako onartzea eragindako kaltea...

BIZIRAUPEN INDIBIDUALISTA, BIZIRAUPEN KOLEKTIBOA...

Biziraupena enpleguan oinarritzeak bizimodu indibidualistan erortzera eramaten gaituela ematen du. Enpleguan kontzentratzea oso garrantzitsua da biziraupen hori bermatzeko eta ondorioz, nork bere arazoak konpondu behar ditu, nork bere soldata lortu.

Eztabaidan planteatu zen gure egungo enplegu-ezaugarriei esker, askoz bizitza zabalagoa genuela: esperientzia ugari bizi, asko bidaiatu, jende asko ezagutu... eta horretaz ari ginela, galdera: Gure gurasoek baino adiskide gehiago ditugu? Gure adiskideekin harreman sakonak, benetakoak garatzen ditugu?

Solasak, orduan, bide pertsonalagoa hartu zuen. Zeinekin erlazionatzen garen pentsatzen jarrita, konturatu ginen apenas ezagutzen ditugula auzokideak, gure gazteagoko lagunekin aspaldi utziak ditugula harremanak eta burbuila moduko batean bizi garela, behintzat solasaldira hurbildu ginenok. Nola iritsi gara egoera honetara? Nolatan onartu dugu gure arteko harremanak azaleko bihurtzea?

Ikuskizuneko gizarte honek zentzumenak zeinu bihurtu ditu, eduki egin eta beste ezeren gainetik jarri ditu.

Antonio Mandly-k dioen eran, gizarte honek bizitzaren sakontasuna azalezko objektu bihurtzen du; desio/sedukzioa, posesio; komunitatearen esparruak, baliabide; generoa (herriarena), sexu (ekonomiko); politika, pragmatikan; herri-borondatea, gehiengoen borondate; eta hitz egiten deneko mundua - harreman-erak - hitz egiten den mundua - eduki.

Ikuskizuneko gizarte honetan, esan dezakegu herri-kulturak globalizazioari koherentziaz eusten dioten azken aterkia direla. Globalizazioaren aurkako mugimendu alternatiboaren zati handiena globalizatu egin da eta planu berean jokatzen ari den alternatiba bihurtu da.

Formas de relación, contenidos, globalización (itz.)
http://ilusionismosocial.org/mod/resource/view.php?id=476

BIZIRAUTEA... BIZITZEA

Eztabaidan, #don01 eta #don02 taldeak elkartuta, ikusi genuen gure taldean ez bezala, #don02 taldean "bizirautea" zentzu negatiboan interpretatu zela, bizirautea minimotan bizitzea balitz bezala, eta nolabait, bizirautetik askatu eta bizitzen hasteko garaia zela aldarrikatuz.

Bizitzaz gozatu, eguneroko bizipenak onak izatea bilatu... Etorkizuneko bizitza idealaren bila - eta horren aldeko borrokan -, egunerokoak ihes egiten digulako, gizartea eraldatzea lan itzela, amaierarik gabea eta zehazgabea delako, gizartea eraldatu nahiak botere-esparruetan borrokatzera eramaten gaituelako, beharbada gauza errazagoak egin ditzakegu, @jmandonegi-k esan bezala, gure bizitza atseginagoa, alaiagoa nola izango den pentsatzen joan, hobeto sentitu eta egiten joan...
Esan...

Ostiraleko eztabaida buruan. Baratz kolektibo bat nola sortu pentsatzen. Sozietate gastronomikoen eredua: landatu+barbakoa. @ainhoaeus
— Joxemi Andonegi (@jmandonegi) May 25, 2014

Eta egin...

Bueno, creo que hemos encontrado una parcelita para trabajarla entre 4 amigos #cosasdeiracharlasdeesasquemontas @ainhoaeus
— Joxemi Andonegi (@jmandonegi) June 3, 2014

Horregatik, pobreziei buruz pluralean hitz egiten dugunean ez da soilik kontu ekonomikoa, hau da, hilabete bukaeran diru gehiago edo gutxiago edukitzea/lortzea, hartara esan dezakegu egoki asetu ez den edozein oinarrizko giza-beharrek giza-pobrezia erakusten duela. Bizi-iraupenari lotutako pobrezia (adibidez, elikadura edo beroki eskasia); babesarena (esaterako, osasun-sistemaren eraginkortasun falta, bortizkeria, eta abar); estimua (adibidez, autoritarismoa, opresioa, ingurumen naturalarekiko ustiatze-harremanak, eta abar); ulerkortasuna (esate baterako, hezkuntza eskasiagatik); partaidetza (adibidez, emakume, haur eta talde gutxituen bazterkeriagatik); identifikazioa (esaterako, lekuko eta eskualdeko kulturetan balio arrotzak ezartzeagatik, derrigorrezko emigrazioa, erbesteratze politikoa, eta abar) eta askatasuna (hala nola, bortxa eta opresioak eraginda, botere metaketagatik, harremanetarako espazio faltak eraginda...).

Encina, Javier, Ávila, M. Ángeles (2014). El desempoderamiento. Viviendo la construcción de un nuevo mundo sin poder. Sevilla: UNILCO - espacio nómada. (21. or., itz.)

Bizirautea, ekonomiaz haratago, BIZITZEA da, nire ustez, biziz gozatzea, gogoz bizitzea, botere bidezko harremanak desegiten joatea eta konfiantzan oinarritutako harremanak sortzea, adiskidantza loturak, elkar zainduz.

ABESTITXO BAT AMAITZEKO...

Sevillanas De La Vida-Alba Molina - Alba Molina - BSO SOBREVIVIRÉ
de Bso Sobrevivire lyrics



Euskaraz...
Maitemindu nintzen, maitemindu nintzen, maitemindu nintzen... maitemindu nintzen.
Zure barreaz, zure ileaz, zure aurpegiaz maitemindu nintzen,
zeruaren paisaia.
Zelaien berdeaz,
aireaz, ametsaz,
irrikatzen dudan gizonaz.
Egunsentiak kantatzen zuen eta goiz-izarrak bainatzen ninduen,
egia borobila kantatzen zuen,
muxukatzen ez banauzu, hil egingo naiz.
Maitemindu nintzen, maitemindu nintzen, maitemindu nintzen.

Bakardadea, bakardadea, bakardadea... nire bakardadea.
Bakardadeak laguntzen dit,
gauez, zure hutsak akabatzen nau eta zauritzen.
Denborari lapurtu geniona,
zure muxuak, nire beldurra, urtarrileko antzigarra.
Bakardadeak irakatsi zidan zu maitatzen zeloen gainetik,
zure pasioari segitzen eta nire kredoan babesten.
Bakardadea, bakardadea, bakardadea.

Zuk zer ematen didazu, zer ematen didazu, zer ematen didazu... zer ematen didazu.
Nire maitazarrea ematen badizut, nire maitasun zintzoa,
nire barrea, nire izotz ahoa.
Airearen garbia ematen dizut,
nire odola, nire gogoa,
nire arnasa, nire gaubeila.
Apirileko loreak ematen dizkizut,
bizitzeko behar dudana,
jasmin ahotsa ematen dizut,
albero-patioa ematen dizut.
Zuk zer ematen didazu, zer ematen didazu, zer ematen didazu.

Aska nazazu, aska nazazu, aska nazazu... aska nazazu.
Aska nazazu beltzetik, zikinetik,
hildakotik, faltsu eta ergeletik.
Eta emadazu Kadizeko zelaien soinua,
zeruaren zuria eta urdina.
Aska nazazu barkamenagandik, inoiz sentitu ez zutenengandik,
maitasunik ikusten ez dutenengandik,
gezurti direnengandik.
Aska nazazu, aska nazazu, aska nazazu.