- 1. sarrera: Beharrak eta asebetetzaileak
- 2. sarrera: Ahozkotasuna, konplexutasuna eta jabegabetzea
- 3. sarrera: Espazioak eta denborak vs. lurraldeak eta ordutegiak
- 4. sarrera: Identitatea vs. identifikazioak
- 5. sarrera: Komunikazio instituzionala, masa-komunikazioa, komunikazio alternatiboa eta komunikazio herrikoia
- 7. sarrera: Ebaluazioa hizkuntzen irakaskuntzan
- 8. sarrera: Perfekzioa eta inperfekzioa
- 9. sarrera: Bizikidetza eta eskolaren eraldaketa
- 10. sarrera: Ikastaroaren laburpen laburtxo bat...
Ikastaroko zenbait partaidek une jakin batzuetan aipatu dute ez dituztela guk proposatutako testu batzuk ulertzen... eta horrek zer pentsatua eman digu ulermenari buruz. Izan ere, asko hitz egiten da eskolan ulermenari buruz baina oso gutxitan zehazten da nola kontzeptualizatzen den ulermena eskolan. Gehienetan, ulermena irakurmenari lotzen da (ez ahozkotasunaren ulermena, esaterako irakaslearen diskurtsoaren ulermena, edo ikaskideena) eta horren barruan, gehienetan testu bat irakurri eta bertako ideia nagusiak jasotzera mugatzen da, ideia hau oso sartuta daukagulako:
TESTU BAT ULERTZEA = TESTUKO IDEIA NAGUSIAK ULERTZEA
Baina gure ustez, hori oso ikuspegi mugatu eta mugatzailea da, estrukturala, eta norabide anitzeko ulermenaren alde egin nahi genuke, bai eskolan eta bai bestelako testuinguruetan.
 |
| Leer, comprender y aprender blog-sarreratik hartutako irudia |
Ondorengo testua ikastaroko foroan idatzitako mezu bat da, gai horren inguruan.
Kaixo! Hementxe gabiltza zuen mezuen adi-adi eta erantzuteko zain, ez baitugu mezu bakoitzari erantzuten ibili nahi (partaide-tutore-partaide-tutore... ping-pong partida bat balitz bezala) eta egia esan, askotan atzazalak jaten ibiltzen gara azkarregi ez erantzutearren!!!
Iruditzen zaigu momentu ona dela gai garrantzitsu bat azaleratzeko: ZER DA ULERTZEA? eta galdera honi lotuta... NOLA KONTZEPTUALIZATU DUGU ULERMENA IKASTARO HONETAN?
Ez da arraroa eskolan ulermen unibokoa baino ez lantzea, erantzun bakarreko galderen bidez ebaluatzen dena gainera, kasu askotan. Ulermena bi modutan banatu ohi da: ahozkoaren ulermena eta idatzizkoarena.
- Ahozkoaren ulermena gehienetan irakaslearen gelako diskurtsoaren ulermenari lotuta egoten da. Bertan, jarraipideak, azalpenak eta aginduak izaten dira nagusi, eta normalean irakaslea da igorle nagusia eta ikasleak hartzaile dira. Ikasleek galderak egin ditzakete, edo ulertu ez dutena galdetu... baina irakasleak du ulertu beharrekoaren gaineko kontrola (boterea).
- Idatzizkoaren ulermena gehienetan testu laburretan oinarritzen da, edo testu zatikatuetan, irakurri beharreko ipuin/nobeletan izan ezik, kasu horretan normala izaten da laburpena eskatzea (irakurri ote duten konprobatzeko) edota iritzia, ulermena modu horretara konprobatuz. Testu nagusiak zatikatuta daude, oso argi egituratuak (testu-liburuetakoak, kasu) eta ideia nagusiak oso ondo jaso behar dituzte ikasleek. Alegia, kasu askotan, "testu bat ulertzea" = "testuko ideia nagusiak identifikatzea eta ideia horien arteko loturak ulertzea".
 |
| IRAKURBENTURA @IbaibeHerriIkas |
Zein da gure proposamena, norabide anitzeko komunikazioaren eta jabegabetzearen ikuspegitik?
Erabiltzen ditugun hainbat testu ez dira berehalakoan ulertzen. Testu horiek "ondo ulertzea" ez da gure ustez helburu bat eta horregatik bilatzen dugu "berehala" ulertzen ez diren testuak eskaintzea edo ekoiztea. Zergatik? (Maltzurrak garelako???? ... mmm... beno beharbada pittin bat... ez benga, txantxetan ari gara ;-) ). Gure ustez, ideiak argi transmititzen dituzten testuek doktrinatzea bilatzen dute beste ezeren gainetik: Gauzak horrelakoak dira, eta kitto. Ikasi egin behar dituzu. Testu horietan jartzen duena da Egia. Zer gerta daiteke (agian ez baina agian bai...) testuak argi eta garbi ulertzen ez ditugunean? Ba adibidez foroan hainbat momentutan gertatu dena:
- Elkarren arteko laguntza eta enpatia eragin dute
- Testuen interpretazioa elkarrekin eraikitzea
- Ideia berriak irekitzea, geuk ere aurreikusi ezin ditugunak, gure buruan gauzak esnatzea, esanahi bila gabiltzanean
- Irakaslearen jabegabetzea: zuek irakasle zarete eta sentitzen ari zarete zer den dena kontrolpean ez izatea, dena ez jakitea eta erantzun guztiak ez jakitea. Geure jabegabetzea ere bai, gauza asko gertatzen ari direlako eztabaidetan irudikatu ezin izango genituenak. Ikastaro honetan ikasiko dugun parterik garrantzitsuena elkarrekin eta elkarrengandik ikasiko duguna izango da.
- Norabide anitzeko komunikazioa: jende desberdinak jende desberdinari erantzutea une desberdinetan (disentsuan); azalpenak, esperientziak eta ideiak elkarren artean gurutzatzea eta nahastea (kaos sortzailea foroko harietan zehar); pentsatzeak, sentitzeak eta egiteak elkarren artean nahastea, desberdindu gabe.
- Saiatzen gara euskarri alternatiboak proposatzen: idatzizko testuetan dauden gauza batzuk bideoetan daude, batzuetan abesti batek zabaldu digu ideia, pelikula batek, audioak... Ez zaituztegu multzokatu adinaren, jatorriaren, irakats-mailaren (HH, LH, DBH, Batxi...) arabera, ezta zuen euskara mailaren arabera ere, ezta zuen adimenaren arabera (adimen emozionala, linguistikoa, musikala...), denok nahas-mahas gaude halako magma moduko batean lanean, egiturak malgutuz.
- Gure iritzietatik "defendatzeko" denbora eta aukera eman nahi dizuegu. Javier eta biok ikastaro honetako Irakasleak garen aldetik, badakigu gure iritziek halako "garrantzia" izateko joera dagoela, gainerakoen iritzien gainetik. Horregatik, itxaron egiten dugu zuek iritziak formulatu eta trukatu arte, eta ez dugu soluzio BAT ematen. Uste dugu ez dela existitzen "irakasle onaren manuala" eta horregatik ezin dizuegu manualik saldu... Gure esperientziak, ideiak eta sentipenak partekatzen goaz, jasotzen goazen mezuen laguntzaz. Argi utzi nahi dugu ez garela hutsezinak ("infalibles").
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina